2022 yılının son günlerine geldiğimiz bugünlerde milyonlarca vatandaş asgari ücrete yapılacak zam oranını yakından takip ediyor. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı kasım enflasyon rakamlarının ardından gözler asgari ücrete yapılacak zam oranına çevrildi. İşte detaylar…
2022 yılının son günlerine geldiğimiz bugünlerde milyonlarca vatandaş asgari ücrete yapılacak zam oranını yakından takip ediyor. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı kasım enflasyon rakamlarının ardından gözler asgari ücrete yapılacak zam oranına çevrildi. İşte detaylar…
Küresel piyasalarda yaşanan yüksek enflasyon ile mücadele dünyanın en büyük ekonomilerinde olan ABD, Almanya gibi daha birçok ülkede de devam ediyor. Bu bağlamda yaşanan ekonomik krizin etkileri Türkiye’de de kendini gösteriyor. TÜİK’in bugün enflasyon rakamlarını açıklaması ile de asgari ücrete gelecek zam oranı merak edildi. Farklı rakamların konuşulduğu asgari ücrette en son 13 bin 200 TL’nin konuşulduğunu gördük.
Asgari Ücrete Yapılacak Zam Netleşti!
Asgari ücret, yasal bakımdan işçilere ödenecek en düşük seviye olan minimum ücrettir. Bu bağlamda asgari ücret işçilerin belirlenen sınırın altında emeğini satamayacaklarını ifade eder. Ülkelerin birçoğu 20.yy’ın sonuna doğru asgari ücret mevzuatını uygulamaya başlayarak işçilerin emeklerini hukuksal olarak korumaya başlamışlardır diyebiliriz.
2022 yılına temmuz ayında memur ve emekli maaşlarına yapılan zamların yanında asgari ücrete de yüksek enflasyondan kaynaklı zam yapılmıştı. Dolayısı ile Ocak 2023 tarihinde açıklanacak asgari ücret zamlarının netlik kazanabilmesi açısından son altı ayın enflasyon rakamlarının açıklanması gerekmektedir. Beşinci ayın enflasyon rakamı olan kasım ayı enflasyon verileri bu açıdan önemli ve kritiktir diyebiliriz.
Bu kapsamda TÜİK’in Kasım 2022 tarihli enflasyon rakamlarını açıklamasının ardından memur ve emekli maaşlarına yapılacak zam oranları ve asgari ücrete yapılacak zam oranları en çok araştırılan konular arasında yer aldı.
Konuşulan Rakam 13 Bin 200 TL!
TÜİK’ in son beş için açıkladığı enflasyon rakamlarını incelediğimiz zaman ortalama ne kadar zam yapılacağı belirleniyor. Bu kapsamda TÜİK’in aylık bazda açıkladığı enflasyon verilerini tek tek araştırdığımızda temmuz ayında %2,37, ağustos ayında %1,46, eylül ayında %3,54, kasım ayında %2,88 oranında artış yaşandığını ifade edebiliriz. Ayrıca TÜİK yıllık bazda kasım ayı enflasyon rakamını da %84,39 oranında olduğunu belirtti.
Açıklanan son beş ayın enflasyon rakamları göz önünde bulundurulduğunda oluşan enflasyon farkının %7 civarında olduğunu görebiliyoruz dolayısı ile toplu sözleşmede de belirtilen %8 oranındaki zam bir araya geldiğinde %15 oranında bir zammın yapılması beklenmektedir. Ancak burada şunu da belirtmek gerekir %15’in üzerine belki bir refah payı ya da iyileştirme de eklenebilir. Bunun netlik kazanabilmesi için Aralık 2022 tarihli enflasyon rakamlarının da açıklanması gerekmektedir.
Öte taraftan asgari ücret zammı ile ilgili talepler de gelmeye devam ediyor. Bu kapsamda Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları (DİSK) 2023 senesine ilişkin olarak asgari ücret talebini ilan etti. Bu bağlamda DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, TÜİK verilerinin eksik ve tartışmalı hesaplandığı halde %85,5 olduğunu, emekçinin enflasyonun %125 ile %140 oranları arasında gerçekleştiğini ifade ederek, “insanca bir asgari ücretin net 13 bin 200 TL olması gerekir” şeklinde açıklama yaptı.
Asgari ücret ile ilgili olarak açıklamalar da gelmeye devam ediyor. Ak Partili Vedat Demiröz de asgari ücret için dikkat çeken bir rakam olduğunu ve “çok büyük bir devrim” ifadelerini kullandı. Demiröz, “Biz dar gelirlileri devamlı güçlendiriyoruz. İşte yeni asgari ücretle, memurların zammıyla, yaptığımız sosyal desteklerle… Elektrik olsun, doğal gazda olsun; sübvanse yaptığımız kısımlarla birlikte dar gelirli grupları zaten kollayacağız. Bunların gelirlerini belli bir düzey artırdığımız zaman bu tür şeyler de ister istemez dengelenecek.
Asgari ücret, devleti ilgilendirmeyen, özel sektörü ilgilendiren ve taban bir ücret olarak açıklanan ki her ülkede buna yakın şeyler var… Bizde tabii bu asgari ücreti bu yıl içerisinde 2 defa artırmamıza rağmen hem ocakta hem temmuz ayında, inşallah yılbaşında da bütün işçi kesimimizi ve işverenleri memnun edecek bir rakam olarak açıklanacak. Görüşmeler başladı. Hem işçi kesiminden, hem işveren kesiminden hem de devletten, yürütmeden arkadaşlarla bu iş sürdürülüyor. Aralık ayının ortalarına doğru şekillenecek, son açıklamayı Cumhurbaşkanımız yapacak. Ben eylülün başında bir açıklama yaptım ama o gün şöyleydi; o günkü şartlara göre enflasyonun hedefleri de belirlenmişti. Hesaplama çok zor değil bunu, yani hesaplamaya göre bir rakam söyledim.
Ve bugün de bütün konuşmalarda aşağı yukarı o rakam civarında konuşuluyor. Ben şuna inanıyorum; insanımızın bütün derdini bilen, onların derdiyle dertlenen Cumhurbaşkanımız son sözünü söyleyecek ve her iki tarafı da memnun edecek, işçi kesimini bilhassa memnun edecek, işverene de sağlayacağı bazı desteklerle ki mesela vergi dışı bırakıyoruz. Vazgeçtiğimiz vergi 2022 yılında 277 milyar lira. Asgari ücretten vergi almamakla. Çünkü sadece asgari ücretten değil, diğer bütün ücretlerden asgari ücrete kadar kısımdan vergi almıyoruz.
Devlet 277 milyar lirasından feragat etti. Bu tabii unutuluyor aslında, çok büyük bir devrim bana göre. Yıllardır asgari ücret vergi dışı kalsın diyenler sustular, bir anda onlar da şaşırdılar. Ben inanıyorum ki bu yeni asgari ücret her iki tarafı da memnun edecek. İşverene de bazı destekler sağlanacak. Zaten yeni yılda hem KOSGEB’ler, hem diğerleri. Yatırım yapanların her zaman destekçisiyiz. Kredi garanti fonuna destekler vereceğiz. Bu rakam o günkü dediğim civarındadır” şeklinde açıklama yaptı.
