EYT’li İçin Bilinmeyen Fırsat! Yıpranma Payı Müjdesinden Nasıl Yararlanılır?
Milyonlarca çalışanın gözü kulağı EYT düzenlemesinde. Meclise sunulması için sayılı günler ve saatler kaldı. Sınırı olmadan yapılacak düzenleme için kıl payı süreci kaçıranlar yaşını daha geriye çekebilmenin yollarını arıyor. Herkesin aklına ilk olarak doğum ve askerlik borçlanması geliyor. Kat kaçırılan detayda daha çok yıpranma payı adı verilen o maddenin esnekliği ön plana çıkıyor. EYT düzenlemesinde prim gününü kullanarak iş başlangıcını erkene çekmek isteyen kadınlar 3 çocuğa kadar doğum borçlanması fırsatından faydalanabiliyor. Askerlik borçlanması daha çok erkekler için ön plana çıkan bir kolaylık olurken son dönemlerde staj borçlanmasının yapılabileceği de konuşuluyordu. Bu maddelere yıpranma payı adı altında yeni bir kolaylık daha eklenmiş oldu.
Yıpranma Payı Ne Demek?
Yıpranma payı 360 günlük çalışma yaşantısı içerisinden 90 gün üzerinden planlanarak yapılan bir uygulamadır. Yaşantı içerisinde kişinin fiziksel ya da zihinsel olarak iş gücünün ağır şartlarda sunulduğu meslek gruplarında ortaya çıkan bir durumdur. Ağır şartlarda çalışma şekli bulunan 45 farklı meslek için yıpranma payından faydalanabileceği söyleniyor.
45 İş Kolunu Kapsıyor!
EYT'den başlangıçta 2 milyon 250 bin kişi faydalanacak. Prim günü tamamlanan tüm vatandaşlar anında sistemden faydalanacak. 45 farklı iş kolunda çalışanın yıpranma payından faydalanarak erken emekli olabilmesi mümkün olduğu söyleniyor. Dikkat edilmesi gereken konu hatalı olarak girilmiş meslek kodunun düzeltilmesi konusudur.
Yıpranma payı ağır şartlarda çalışan kişileri korumaya yönelik devletin çıkardığı bir kanun gibi düşünülebilir. Bu hak ağır şartlar altında çalışan kişilerin erken emekli olabilmesini de sağlıyor. Yıpranma payından 45 farklı meslek kolu faydalanabiliyor. Bu kişiler ağır şartlarda çalıştıkları için ödenecek primlerin daha fazla olarak hesaba yansıması anlamına geliyor.
Emekli Maaşı ve İkramiyesi Yükselecek!
Yaş şartı esas alındığında indirimli olarak süreçten faydalanılması anlamına da geliyor. Bunun daha evvelinde aslında yıpranma payını kullanarak kişiler 5 yıl hatta 10 yıl daha erken emekli olabilme şanslarını da kullanabiliyorlardı. Önemli olan çalıştığı işin ağırlığı işin şartları ve çalışılan süredir. 8 Eylül 1999 tarihi öncesinde kamuda çalışmış olan bir kişinin yıpranma payının tamamı ele alındığında emeklilik süreci üzerinden düşürülme sağlanabiliyor. Bu tarih öncesinde çalışan bir memurun yıpranma payının yarı kısmı emeklilik yaşından düşülüyor. Yıpranma payı denen konu hem emeklilik aylığını hem de emeklilik sürecinde alınacak ikramiyeyi de yükseltebiliyor.
Yıpranma Payından Kimler Faydalanabilir?
Yıpranma payından faydalanmak isteyenlerin ağır şartlarda hizmet sunan işlerde çalışması gerekiyor. Bu meslek grupları arasında madencilik basın yayın organları, gazetecilik, asit üretim fabrikaları, demir-çelik fabrikaları, cam atölyeleri, emniyet ya da askeri birimlerde görev alanlar sayılabilir. Bunun dışında esnetilen kanun kapsamında cezaevlerinde çalışanlar ile sağlık çalışanlarını ve yıpranma payından faydalanması sağlandı.
Geçtiğimiz yıl torba yasası yayınlandı. Yayınlanan yasa kapsamında farklı meslek grupları da buraya dahil edildi. Yıpranma payından faydalanabilecek meslek grupları arasında kurşun, alüminyum, çimento, cam fabrikalarında çalışanlar diş hekimleri, maden çalışanları, döküm fabrikası çalışanları, sahil güvenlik elemanları, ebe ve eczacılar da yer alıyor.
