Lozan antlaşmasının süresi 2023'te bitecek mi? Sorusu merak ediliyor. 24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre'nin Lozan şehrinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileriyle imzalanan Lozan Antlaşması bir kesim doğrultusundan sık sık propaganda yapılıp hedef alınmaya devam ediliyor. Peki Lozan antlaşması maddeleri ve sırları neler? Lozan neden önemli? İşte detaylar...
Lozan antlaşmasının süresi 2023'te bitecek mi? Sorusu merak ediliyor. 24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre'nin Lozan şehrinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileriyle imzalanan Lozan Antlaşması bir kesim doğrultusundan sık sık propaganda yapılıp hedef alınmaya devam ediliyor. Peki Lozan antlaşması maddeleri ve sırları neler? Lozan neden önemli? Lozan Antlaşması birilerinin dediği gibi ABD ile ilgili olmayıp sadece, Britanya İmparatorluğu, Fransız Cumhuriyeti, İtalya Krallığı, Japon İmparatorluğu, Yunanistan Krallığı, Romanya Krallığı ve Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı (Yugoslavya) temsilcileri doğrultusundan, Leman Gölü kıyısındaki Beau-Rivage Palace’ta imzalanmış barış antlaşmasıdır.
Lozan antlaşmasının süresi 2023'te bitecek mi? Lozan neden önemli?
Kurtuluş Savaşı’nda kazanılan zafer ardından imzalanan Lozan Antlaşması, ile Osmanlı’nın Sevr anlaşmasında kaybettiği Anadolu toprakları tekrardan kazanıldı. Yani gerçekten bir bakıma, Ankara’da TBMM’nin sert tepkisine ve Ankara İstiklâl Mahkemesinin 1 numaralı kararı ile anlaşmaya imza atan 3 bireyi ve Sadrazam Damat Ferit Paşa’yı idama mahkûm edip vatan haini ilan edilmesine sebep olan Sevr Anlaşması’nın raundu olmuştu Lozan Antlaşması ki bir kesimin Lozan Antlaşması’na olan alerjisi bu anlamda meydana çıkıyor.
1920’de I. Dünya Savaşı’nın galipleri yenikler ile “barış antlaşmaları” başlığında Almanya, Avusturya, Bulgaristan, Macaristan ile hesaplaşmalarını tamamladılar. Bir başka yenik Osmanlı İmparatorluğu ile de 10 Ağustos 1920’de Sevr’de Fransa’nın başkenti Paris’in 3 km batısındaki Sevr banliyösünde tespit edilen Seramik Müzesi’nde uyuşma imzalandı.
Denizbank Nisan ayının sonuna kadar yeni ödeme verecek: 40.000 TL'ye kadar hemen aynı gün onay alın!
Aslında Müttefik devletler’in, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğuna ait Anadolu’nun bölünmesi planları birtakım hesaplama sorunları ile denetimi ele geçirerek fiili işgal ile birlikte fakat resmiyette askıya alınmıştı. Tam olarak süreci kavramak ve Sevr Antlaşması ardından mücadeleyi kavramak amacıyla tarihi çeşitli olarak okumak çok önemli. Lozan Antlaşması’nın “vikipedi” üzerinden okunması özet olarak yeterli olacaktır.
Yıllarca süren mücadele ardından, TBMM Hükûmeti’nin Yunan kuvvetlerine karşı elde ettiği zaferin ardından da Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasından sonra İtilaf Devletleri 28 Ekim 1922’de TBMM Hükûmeti’ni Lozan’da toplanacak olan barış konferansına çağrı etmişlerdi.
Lozan antlaşması maddeleri ve sırları neler?
Türkiye-Suriye Sınırı: Fransızlarla imzalanan Ankara Anlaşması'nda çizilen sınırlar kabul edildi.
Irak Sınırı: Musul üstünde antlaşma sağlanamadı. Bu hususta İngiltere ve Türkiye hükümetinin kendi aralarında fikir alışverişi yapıp anlaşmalarına karar verildi.
Türk-Yunan Sınırı: Mudanya Ateşkes Antlaşması'nda tespit edilen şekliyle kabul edildi. Yunanistan'ın harp tazminatı olarak Meriç Nehri'nin batısındaki Karaağaç istasyonu ve Bosnaköy Türkiye'ye verildi.
Adalar: Gökçeada ile Bozcaada özerk bir yönetime tabi tutulmak şartıyla Türkiye'ye verilirken, başka Ege Adaları İtalya'ya bırakıldı. İtalya ve Yunanistan arasında bölüştürülen adalar, Oniki Ada ve Rodos'un 1945'te müttefiklerin eline geçmesiyle 1947'de Yunanistan'a teslim edildi.
Türkiye-İran Sınırı: Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında 17 Mayıs 1639'da imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması'na göre belirlendi.
Kapitülasyonlar: Tamamı kaldırıldı.
Azınlıklar: Lozan Barış Antlaşması'nda azınlık, Müslüman olmayanlar olarak belirlenmişti. Bütün azınlıklar Türk uyruklu kabul edildi ve hiçbir şekilde imtiyaz tanınmayacağı belirtildi. Batı Trakya'daki Türklerle İstanbul'daki Rumlar dışında, Anadolu ve Doğu Trakya'daki Rumlar ile Yunanistan'daki Türkler'in mübadele edilmeleri kararlaştırıldı.
Savaş tazminatları: İtilaf Devletleri, 1. Dünya Savaşı nedeniyle istedikleri harp tazminatlarından vazgeçtiler. Sadece Yunanistan harp tazminatı olarak Karaağaç bölgesini verdi.
Osmanlı'nın borçları: Osmanlı borçları, Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılan devletler arasında paylaştırıldı. Türkiye'ye düşen bölümün taksitlendirme ile Fransız frangı olarak ödenmesine karar verildi.
Boğazlar: Boğazlar, görüşmeler zamanınce üstünde en çok tartışılan husus oldu. Getirilen geçici çözüme göre askeri olmayan gemi ve uçaklar barış saatinde Boğazlardan geçebilecekti. Antlaşmayla Boğazlar bölgesine Türk askerlerinin girişi yasaklanmış olsa da hüküm, 1936 senesinde imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile değiştirildi.
Yabancı okullar: Eğitimlerine Türkiye'nin koyacağı kanunlar tarafında devam etmesi kararlaştırıldı.
Patrikhaneler: Dünya Ortodokslarının dini lideri durumundaki patrikhanenin siyasi yetkilerinden arındırılarak İstanbul'da kalmasına izin verildi.
